လိုင္႐ိုးေတာ္ဓါတ္သမိုင္း အခန္း (၆)

ရခုိင္လူမ်ဳိးႏွင့္ၿမိဳ႕ဆက္နန္းဆက္

ရခုိင္လူမ်ဳိး႐ို႕၏ဗုဒၶဘာသာအေၾကာင္းကုိ ရြီးသားမတင္ျပခင္ ယင္းႏွင့္ဆက္စပ္လွ်က္ဟိသည့္ ရခုိင္လူမ်ဳိး တြင္ေခၚျခင္း၊ ရခုိင္ျပည္ဟူ၍တြင္ေခၚခပုံ၊ ရခုိင္လူမ်ဳိးဆင္းသက္လာရာေဒသ၊ စသည္႐ို႕၏ အေၾကာင္းကုိလည္း သိဟိထားဖုိ႔လုိ သည္ဟုထင္ပါသည္။ သုိ႔ျဖစ္၍ ဤအခန္း၌ ယင္း႐ို႕၏အေၾကာင္းကုိ အက်ဥ္းခ်ဳံ႕၍ အနည္းငယ္ တင္ျပလုိေပသည္။

သု၀ဏၰပူရျပည္၊ ရမၼသု၀ဏၰပူရျပည္၊ အယုဇၩပူရျပည္၊ ရကၡပူရျပည္ (သုိ႔မဟုတ္)ဓည၀တီျပည္ဟူ၍ အမည္ဟိလတ္သည္။ “မဟာ၀ိဟႎကတုိင္း” ဟူ၍လည္း ေခၚဆုိသည္။ ယင္းသုိ႔ နာမတံဆိပ္ခပ္ႏွိပ္ တည္ဟိေသာေၾကာင့္ ရခုိင္သမုိင္းမွာ ကာလရွည္၀ီးလာလတ္ၿပီ။ ရခုိင္ျပည္သည္ကား သီးျခားပထ၀ီရီၿမီျဖင့္ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံလူမ်ဳိးတမ်ိဳးအျဖစ္ အၿခီခ်နီထိုင္စံေပ်ာ္ရာ ဌာနတခုျဖစ္သည္။ အီးျမသာယာ၀ေျပာရကား နတ္ျပည္တမ်စံႏိႈင္းခံရေၾကာင္းဆုိသည္။ ရခုိင္လူမ်ဳိး႐ို႕မွီတင္း နီထိုင္လာသည္ႏွင့္အမ် အုပ္ခ်ဳပ္မႈမွာလည္း ရွည္ၾကာေညာင္းခသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သမုိင္းမတင္မီွေခတ္ကပင္ ထီးနန္းၿမိဳ႕ျပတည္ေထာင္ခသျဖင့္ ၿမိဳ႕သက္၊ နန္းသက္မင္းဆက္႐ို႕မွာလည္း မ်ားျပားလွသည္။ ရခုိင္သမုိင္းအဆုိအရ ရခုိင္ရွိဦးေ၀သာလီၿမိဳ႕တြင္ ျဗဟၼာဏရာဇာကစ၍ ျဗဟၼာသိဒၶိမင္း (၂၆) ဆက္။ (တနည္း -၂၉- ဆက္)။ နန္းသက္ (၁၉၉၀) ရွည္လွ်ားသည္။ ခရစ္မေပၚမီ ဘီစီ (၅၃၁၅) မွ ဘီစီ (၃၃၂၅) အထိကာလတုိင္သည္။

.

ထုိ႔ေနာက္ မာရယုမင္းသည္ ပထမဓည၀တီၿမိဳ႕ကုိ တည္ေထာင္၍ မင္းဆက္ (၅၇) ဆက္ႏွစ္ေပါင္း (၁၈၁၆) ခုႏွစ္ (ဘီစီ ၃၃၂၅ မွ ဘီစီ ၁၅၀၈) အထိျဖစ္သည္။ ၿပီးေနာက္ ဒုတိယဓည၀တီေခတ္တြင္ ကမၼရာဇာမင္းမွ သီရိရာဇာမင္းအထိ မင္းဆက္ (၂၈) ဆက္ ႏွစ္ေပါင္း (၉၂၇) ႏွစ္ျဖစ္၍ (ဘီစီ ၁၅၀၇ မွ ၅၈၀) အထိ ကာလတုိင္သည္။ တတိယဓည၀တီေခတ္ကုိ စႏၵသူရိယမင္းအစ သူရိယေကတုမင္းအထိ (၂၅) ဆက္၊ နန္းသက္ (၉၀၆) ႏွစ္ (ဘီစီ ၅၈၀ မွ ေအဒီ ၃၂၆) ထိ ကာလတုိင္ ၾကာသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ရခုိင္ရွိဦး ေ၀သာလီေခတ္ကစ၍ ရခိုင္မင္းမ်ားသည္ လြန္ခေသာႏွစ္ေပါင္း (၇၀၀၀) ေက်ာ္ကစ၍ ၿမိဳ႕ျပထီးနန္းမ်ားတည္ခသည္။

ဓည၀တီၿမိဳ႕ကုိ စတင္တည္ေထာင္ခေသာ မာရယုမင္းဆုိလွ်င္ ဆူမာရီယံ႐ို႕ေပၚခ်ိန္ ဘီစီ (၃၃၂၆) ခုႏွစ္ႏွင့္ ေခတ္ၿပိဳင္က်သျဖင့္ ထုိေခတ္ၿမိဳ႕ျပတည္ေထာင္မူကာလကုိ ကမၻာ့သမုိင္းႏွင့္ခ်ိန္ဆၾကည့္ႏုိင္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ရွိဦးၿမိဳ႕ျပထီးနန္းမွာ သာမန္ရပ္စုအေဆာက္အအုံမွ် ဟိႏုိင္မည္ဟု ခန္႔မွန္းယူဆရသည္။ ဓည၀တီေခတ္ ကုန္ဆုံးလားၿပီးသည့္ေနာက္မွာကား ေ၀သာလီ ေက်ာက္လွကားခတ္ေပၚထြန္းလာခသည္။ ေအဒီ (၃၂၇) မွ (၈၁၈) အထိျဖစ္သည္။ ဤေခတ္၌စၿႏၵားမင္းမ်ား စုိးစံခကတ္သည္။ တုိင္းျပည္အလြန္ စည္ပင္၀ေျပာသာယာခေၾကာင္းကုိ အေထာက္အထားမ်ားအရသိႏုိင္သည္။

ေ၀သာလီေခတ္ ကုန္ဆုံးၿပီးေနာက္ ေလးၿမိဳ႕ေခတ္သုိ႔ေရာက္သည္။ ေလးၿမိဳ႕ေခတ္သည္ ေအဒီ (၈၁၈) မွ (၁၄၃၀) အထိျဖစ္သည္။ ေလးၿမိဳ႕ေခတ္တြင္ စမၸ၀က္၊ ပဥၥာ၊ ပုရိန္၊ ၿခိတ္၊ ေနရဥၥရာ၊ ေလာင္းၾကက္စသည့္ ၿမိဳ႕မ်ားထြန္းကားသည္။ ေအဒီ (၁၄၃၀) ခုႏွစ္သုိ႔ ေရာက္ဟိလာသည့္အခါမွာ မင္းေစာမြန္သည္ ေလာင္းၾကက္ၿမိဳ႕မွ ရႊိေျပာင္း၍ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ကုိ စတည္ေထာင္သည္။ ေျမာက္ဦးေခတ္ကုိ ပထမေျမာက္ဦး၊ ဒုတိယေျမာက္ဦး၊ တတိယေျမာက္ဦးဟူ၍ သုံးပုိင္းခြဲေဖာ္ျပသည္။ ေျမာက္ဦးေခတ္၌ မင္းေပါင္း (၄၉) ဆက္နန္းစံႏွစ္ေပါင္း (၃၅၄) ႏွစ္ရွည္ၾကာၿပီး (၁၇၈၄) ခုႏွစ္တြင္ ရခုိင္ထီးနန္းအေရးနိမ့္သည္။ ယင္းေနာက္ (၁၈၂၄) ခုႏွစ္တြင္ ၿဗိတိသွ်လက္ေအာက္သုိ႔ က်ေရာက္သည္။.

)

...။...။...တင္ျပသူ...။လျခမ္းျမီ ...စာတင္ခ်ိန္။...။..23.1.10...။...လျခမ္းျပီး...။... ဘာသာေရး . ။...အားပီးလာဂါတ္ေရ စာဖတ္ပရိတ္မွားမွ ေဒဘေလာ့ဂ္နန္႔ပတ္သတ္ျပီး အႀကံမ်ားပီးလိုပါက arakankotawchay@gmail.com မွ အျမဲတမ္း ႀကိဳဆိုနီပါသည္။ စာဖတ္ပရိတ္သတ္မ်ားအားလံုးကို ေက်းဇူးတင္လွ်က္ ...။