ရခိုင္ ဒဂၤါးျပား
ဗိတိလွ် ျပတိုက္၊ လန္ဒန္ က အဓိကထားျပီးေျပာခ်င္တာက ျမန္မာ (ပ်ဴ ) ဒဂၤါးေတြဟာ ရခိုင္ေတြကတဆင့္နည္းယူတယ္။ ရခိုင္ေတြက တစ္ခါ ဘဂၤလား ဒဂၤါး ေတြ ကမွ နည္းယူပါေရ။ ဘဂၤလားေတြက နိေပါ ေတြဆီကနည္းယူပါေရ။
. ျမန္မာ သမိုင္းပညာရွင္၊ ေရွးေဟာင္းသုေတသနပညာရွင္တိ၏ အယူအဆတိနန္႕ အေတာ္ၾကီးကြဲလဲြလားခပါဗ်ာလ္။ ျမန္မာ သမိုင္းပညာရွင္၊ ေရွးေဟာင္းသုေတသနပညာရွင္ရို႕၏ မွန္းဆခ်က္ ကေမ႓ာဒီးယား " ဖူနန္" မွာ ၃ ရာစုကတည္းက ဟိႏၵဴ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈအမွတ္ လကၡဏာေတြပါရွိေရ ဒဂၤါး သြင္းလုပ္သုံးစြဲနိန္ဂါတ္ပါဗ်ာလ္။
ခရစ္ႏွစ္ဦးကတည္းက " ဖူနန္" ကေန မဲနန္ျမစ္ ၊ သံလြင္ျမစ္၊ စစ္ေတာင္းျမစ္ေတြကိုျဖတ္ျပီး ပ်ဴရို႕၏ျမိဳ႕ေတာ္ ဗိသဏိုး၊ သေရခတၱရာ ေတြကမွတဆင့္ ရခိုင္ ေဝသာလီ အထိေရာက္၊ ေနာက္ဆုံး အႏၵိယအထိ ေရာက္ခေရ ကုန္သြယ္လမ္းမၾကီးစြာ ျမန္မာ ေျမာက္ပိုင္းက " ပိုး " လမ္းနန္႕အျပိဳင္ရွိခဂါတ္ပါေရ။
ေဒပိုင္ လကၡဏာေတြပါရွိေရ ဒဂၤါး ေတြကိုလည္း ဒီလမ္းေတာက္ေလွ်ာက္ အေရအတြက္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနတြီရပါေရ ရခိုင္မွာအေစာဆုံး နိန္ထိုင္ခေရ တိဘက္ျမန္မာအႏြယ္ဝင္တိပါ။ အစကနဦးမွာ အႏၵိယ ေျမာက္ပိုင္း ဟိႏၵဴ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈကို ခံယူခပါေရ အထူးသျဖင့္ "သီဝ" (Shiva ) နတ္ကိုကိုးကြယ္ပါေရ။
Add caption
ရခို္င္မင္းတိ ကိုယ္တိုင္းကလည္း ကုလားဘြဲ႕ အမည္ " စႁႏၵ " ( Chandra ) ကိုႏွစ္သက္ခံယူခဂါတ္ပါေရ။ မင္းတစ္ပါး နန္းတက္တိုင္း ယင္းမင္းဘြဲ႕ နာမည္ပါေရ ဒဂၤါး အသစ္သြင္းလုပ္ျပီး ေငြသားအျဖစ္ အသုံးျပဳဂါတ္ပါေရ။
အေစာဆုံး ဒဂၤါး လို႕ေျပာႏိုင္စြာက " ေဒဝစႁႏၵ" ( ခရစ္ ၄၅၄-၄၇၆ ) ဒဂၤါး။
ေနာက္ထပ္တြီရေရ မင္းဘြဲ႕ အမည္ပါ ဒဂၤါးတိပါ။
နိတိစႁႏၵ ( ၅၂၀ - ၅၇၅ )
ဝိ႐ုစႁႏၵ ( ၅၇၅-၅၇၈ )
ပရိတိစႁႏၵ ( ၅၇၈-၅၉၀ )
ပတြိစႁႏၵ ( ၅၉၀-၅၉၇ )
ဒတိစႁႏၵ ( ၅၉၇-၆၀၀ )
ဓမဝိဇယ (၆၆၅-၇၀၁ )
ဓမစႁႏၵ ( ၇၀၄-၇၂၀) ဒဂၤါးျပားစာရင္း ကို ( ျမန္မာသမိုင္းပံု ၊ ေဒါက္တာသန္းထြန္း ) ကူးယူေဖာ္ျပသည္။
( ရခိုင္ဒဂၤါးေတြ ကိုအရင္က ေတြ႕ဖူးခပါေရ စာကိုဖတ္လိုကမရလို႕ မင္းဘြဲ႕နာေမတိကို မသိရပါသိ။
ရခို္င္လူမ်ိဳးတိစြာ ၆ ရာစုႏွစ္ဦးေလာက္မွာ ဗုဒၶဘာသာကို ေျပာင္းလဲ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္နိန္ခဂါတ္ဗ်ာလ္ လို႕ပညာရွင္အမ်ားစုက ခန္႕မွန္းဂါတ္ပါေရ။ ေယေကေလ့ ဒဂၤါျပားေပၚမွာ ဒီလို ျဗာဟၼဏ အယူဝါဒဆိုင္ရာ မွတ္လကၡဏာတိစြာေရ ဇာမင္းဆက္တိ၊ ဇာရာဇုက စျပီးေက မပါဗ်ာလ္ေလ ဆိုစြာကို ေျပာျပဖို႕တြက္ ေကာင္းေစာနိန္သိပါေရ။
မင္းဘဲြ႕နာေမတိရာကို ဒဂၤါးျပားနန္႕ အျပည့္ရြီးထိုးျပီးေက သြန္းခေရစီခေရလို႕ ေကာက္ခ်က္ခ်ႏိူ္္င္ပါေရ။
စႏၵသူရိယ ( ၁၇၃၁- ၁၇၃၄ ) ဒဂၤါျပားေပၚမွာ ဘြဲ႕အရွည္ အရွင္ေရႊနန္းသခင္ စႏၵသူရိယ ရာဇာ ၁၀၉၃ လို႕တြီ ရ။
နာရပဝါယ (၁၇၃၅-၁၇၃၆ ) ဒဂၤါျပားေပၚမွာ ဘြဲ႕အရွည္ အရွင္ေရႊနန္းသခင္ နာရပဝါယ ရာဇာ ၁၀၉၅ လို႕ တြီ ရ။
စႏၵဝိဇလ ( ၁၇၃၆ ) ဒဂၤါျပားေပၚမွာ ဘြဲ႕အရွည္ အရွင္ေရႊနန္းသခင္ စႏၵဝိဇလ ရာဇာ ၁၀၉၅ လို႕ တြီ ရ။
မဓရာဇ္ ( ၁၇၃၇-၁၇၄၂ ) ဒဂၤါျပားေပၚမွာ ဘြဲ႕အရွည္ အရွင္ေရႊနန္းသခင္ မဓရာဇ္ ရာဇာ ၁၀၉၉ လို႕ တြီ ရ။
၁၇၃၁ ထက္အေစာပိုင္း ကာလ ဒဂၤါျပားေတြအမ်ားၾကီးရွိနိန္သိပါေရ ၁၇၄၂ ေနာက္ပိုင္း ဒဂၤါျပားေတြလည္းအမ်ားၾကီးက်န္ရွိနိန္ပါေရ။
စာတိကိုဖတ္လို႕ ရဗ်ာလ္ျဖစ္လို႕ ပံုတိကို ေနာက္ပို္င္းမွာ စာတိနန္႕ တြဲျပီးေက တင္ပီးပါေမ။ တစ္ခ်ိဳ႕ပံုေကာာင္းတိက သက္ဆိုင္ရာ website / blog နန္႕ ကိုယ္ပိုင္စုေစာင္းထားသူေတြဆီက ေတာင္ေကေလ့ အေႀကာင္းမျပန္ပါ။
တခ်ိဳ႕တိကေတာ အတုတိျဖစ္နိန္လို႕ နည္းနည္းေခ်ေလာက္ စီစစ္ရပါဖို႕သိ။
ေဒါက္တာသန္းထြန္း၏ ျမန္မာသမိုင္းပံု စာတမ္းမွာ ေဖာ္ျပထားစြာက ရခိုင္လူမ်ိဳးတိစြာ ဂုပၲ အကၡရာကို အသုံးျပဳျပီး သကတၱဘာသာနန္႕ ရြီးေရဂါတ္ေတ။ ရခိုင္ဒဂၤါးက ( နႏၵီ ) " ႏြား" အေပၚမွာေရးထားေရစာစြာ သကၠတ ဂုပၲ အကၡရာလို႕ ပါဘာေရ ေဒအခ်က္တိကို သတိထားျပီးေက မမွန္လို႕ ေျပာလို႕ပါဖို႕။( နႏၵီ ) " ႏြား" အေပၚမွာရြီးထားေရ စာစြာ ျဗဟၼဏီစာ ျဖစ္ပါေရ။
ဒီပိုစ္မွာ ရြီး၇ေရ အေၾကာင္းအရာတိနန္႕ ပတ္သတ္လို႕အမွား ၊ အမွန္ ေတြအားလုံး ကြၽန္ေတာ္တာဝန္ယူပါေရ။ ရခိုင္ ဒဂၤါျပားနန္႕ ပတ္သက္တဲ့ အေၾကာင္းရာ စုေစာင္းမႈဟာအခုမွ ထိုတစ ေဒတစရာ ရွိပါသိေေရ။၊ ႀကိဳက္ေတပိုင္ ေဝဖန္ျပီးေက ေထာက္ျပႏိူင္ပါေရ။
.......
ေရွးျမန္မာ ဘေလာ့မွ
...
ရခို္င္ဘာသာသို႕ ျပန္ဆိုထားသည္။
.
...။...။...တင္ျပသူ...။လျခမ္းျမီ
...စာတင္ခ်ိန္။...။..12.11.10...။...လျခမ္းျပီး...။...
ကြ်န္ေတာ့္မွတ္စု,
ပင္မစာမ်က္ႏွာ,
ရခိုင္အမြီအႏွစ္မ်ား
.
။...အားပီးလာဂါတ္ေရ စာဖတ္ပရိတ္မွားမွ ေဒဘေလာ့ဂ္နန္႔ပတ္သတ္ျပီး အႀကံမ်ားပီးလိုပါက arakankotawchay@gmail.com မွ အျမဲတမ္း ႀကိဳဆိုနီပါသည္။ စာဖတ္ပရိတ္သတ္မ်ားအားလံုးကို ေက်းဇူးတင္လွ်က္ ...။