ရခိုင္လူေဘာင္ ဇာေႀကာင္းေရာထြီးလာရစြာလဲ
ဟွိခိုက္က ပညာရွိမ်ားက သီလာနိ ကုလာဝံသာနိ ဝါရကၡႏၶိ ရခိုင္။ သီလာနိဝါ ငါးပါးသီလ အစရွိေသာ သီလက်င့္ဖြယ္ တို႔ကိုလည္းေကာင္း။ ကုလာဝံသာနိဝါ မိမိတို႔ မ်ိဳးရိုးမ်ိဳးႏြယ္ကိုလည္းေကာင္း။ ရကၡၶႏၶိ ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းႀကကုန္တတ္၏ ဣတိတသၼာ ထိုသို႔သီလတရားမ်ားနန္႔ မ်ိဳးေစာင့္တရားမ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိန္းတတ္ေသာ သတၱိထူးေႀကာင္း ရခိုင္ ရခိုင္မည္၏။ ရခိုင္ပညာရွင္တိ ေျပာထားခစြာ ေဒအခ်ိန္မွာ အလကားျဖစ္နိန္ပါဗ်ာလ္။
ေျပာရဖို႔ဆိုေက .
(၁၈၂၆ )ခုႏွစ္ကပင္ အစျပဳလို႔ ကိုလိုနီယႏၱၱရားလက္ေအာက္မွာ ရခိုင္တမ်ိဳးသားလံုး ျမီျပင္မွာ ျပားျပားဝပ္နိန္ျပီးေက နလံထူဖို႔တြက္ ေခါင္းျဖတ္ခံနိန္ရခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္။ ျဗိတိခ် ဗားမာကို သီးျခားမဖဲြ႕စည္းခင္ ကုမၸဏီအစိုးရက ရခိုင္ျပည္ကို ကိုလိုနီပံုစံျဖစ္ေအာင္ တစ္စတစ္စ သိမ္းယူလာဂါတ္သည္။
ရခိုင္အဖဲြ႔စည္းကလည္း ျဗတိခ်ကိုလိုနီပံုျဖစ္နိန္လို႔ စီပြားေရစာက်က္ကို ဖဲြ႔စည္းေရအခါ ေလယာလုပ္ငန္း စက္မႈလုပ္ငန္း ငါးလုပ္ငန္းတိကို အေျခခံျပီးေက ဖဲြ႕စည္းလာဂါတ္သည္။
ျဗိတိခ် ကုမၸဏီအစိုးရက ရခိုင္ျပည္သူ ျပည္သားရို႕၏ အရင္းခ်င္စနစ္အတိုင္း အလုပ္ေကၽြးျဖစ္လာေအာင္ တစတစပံုသြင္းလာသည္။ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ပညာေရး အုပ္ခ်ဳပ္ေရး လူမႈေရ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရ အေထာက္ကူျဖစ္လာေအာင္ နည္းပညာဥပေဒ တိကို အသံုးျပဳလာသည္။ ေလယာတြက္ ပစၥည္းတိကို အလြယ္တကူယူေဆာင္ႏိူင္ဖို႔တြက္ သေဘၤာ ဘုတ္ ကား သံႀကိဳးတိကို အသံုးျပဳလာဂါတ္ေတ။ တရားဥပေဒစီရင္ေရးတိ တိုးတက္လာေအာင္ လခနည္းေရ တိုင္းရင္းသားတိကို အသံုးျပဳႏိူင္ေအာင္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းပညာေရးတိကိုလည္း ကိုလိုနီပညာေရးအျဖစ္ တစတစအသံုးျပဳလာရဂါတ္သည္။ ယင္းေလာက္ ဗမာနယ္ခ်ဲ႕လက္ေအာက္မွာ ေဆာက္တည္ရာမရ တရားမရွိဝါဒ ျဖစ္နိန္ခေရအခ်ိန္မွာ ျဗိတိခ်နယ္ခ်ဲ႕လက္ေအာက္မွာ ကိုလိုနီပညာေရး လမ္းပန္းဆက္ေသြေရးတိ ျမင့္မားလာပနာ ရခိုင္လူေဘာင္လည္း တျပည္းျပည္းတိုးတက္လာေရ ရခိုင္အဖဲြ႕စည္းတိုးတက္ေရ ကာလတစ္ခုကို ေရာက္ရွိလားခဂါတ္သည္။ (၁၈၅၂) ႏွစ္မွာ အဂၤလိပ္ျမန္မာ တင္းမာလာျပီးေက စစ္ျဖစ္ခဂါတ္လို႔ ပဲခူး မုတၱမ စာခ်ဳပ္ကို အဂၤလိပ္လက္ေအာက္မွာ စစ္အင္အားနန္႔ သိမ္းယူးးလိုက္ခံလိုက္ရသည္။ ၁၈၆၂ ႏွစ္မွာ ပလက္ဝခရိုင္ စစ္ေတြခရိုင္ ေက်ာက္ျဖဴခရိုင္ သံတဲြခရိုင္ ပဲခူး မုတၱမ တနတၤာရီရို႕ကို ေပါင္းစပ္ပနာ (British Burma) လို႕စတင္ဖဲြ႕
စည္းခံလိုက္ရသည္။ အိႏၵိယဘုရင္ခံလက္ေအာက္ကိုယူပနာ ရန္ကုန္ကိုအတည္ျပဳျပီးေက မဟာဝန္ရန္ေတာ္မင္းႀကီး အုပ္ခ်ဳပ္ခသည္။ ယင္းအခ်ိန္ကစျပီးေက ခရိုင္ျမိဳ႕နယ္ တိုက္တိခဲြျပီးေက ခရို္င္ဝန္ ျမိဳ႕အုပ္ ခရိုင္ဝန္တိုက္ ဆိုျပီးေက အဆင့္ဆင့္ရီျမီေဒသအလိုက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေတအခ်ိန္မွာ စီးပြါးေရးမေကာင္း လမ္းပန္းဆက္ေသြးေရးမေကာင္းခလို႔ တိုးတက္မႈတိ ယင္ေလာက္မရွိခဂါတ္။ ၁၈၈၅ ခုႏွစ္မွာ သီေပါမင္းကို ဖမ္းပနာ အထက္ဗမာျပည္ကို ျဗိတိခ်ကုမၸဏီးက သိမ္းပိုက္လိုက္ျပီး ျဗိတိခ် ဗမာလက္ေအာက္ကိုထည့္ပနာ လက္ရွိရခိုင္ျပည္ကိုလည္း ဗမာျပည္မွာ ေပါင္းထည့္လိုက္ျခင္းခံလိုက္ရသည္။
၁၉၈၇ ခုႏွစ္မွာ ဘုရင္ခံအုပ္ခ်ဳပ္ျပီးေက ဝန္သွ်င္ေတာ္မင္းႀကီးက စစ္ေတြကို အဓိကထားျပီးေက အုပ္ခ်ဳပ္လိုက္ေတ။ ယင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအရ ခရိုင္ေရးဝန္ သိုက္ေတာေရးဝန္ လမ္းပန္းဝန္ႀကီး ပညာေရးဝန္ႀကီး ေငြတိုက္ဝန္ႀကီး ေလဝန္ႀကီး ေထာင္ဝန္ႀကီးအစရွိေရ ဌာနဆိုင္ရာအသီးသီးတိနန္႔ သူရို႕နည္းပရိယ္သံုးပနာ ရန္ကုန္မွာ ရံုးစိုက္လို႔ ဘုရင္ခံလက္ေအာက္အျဖစ္နန္႔ အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းခံလိုက္ရေရ။ ယင္းတိအျပင္ ရန္ကုန္ကို ဗဟိုအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာအျဖစ္နန္႔ သစ္ေတာမင္းႀကီး ဘ႑ာေရးမင္းႀကီး အေကာက္ခြန္
ဌာနမင္းႀကီး ညြန္ႀကားေရးဝန္ႀကီး က်န္းမာေရးဝန္ႀကီး ဆိတ္ကမ္း ေလယာ အစဆိုင္ရာတိက (၁၉၂၇)ခုႏွစ္ စီပံကိန္းခ်ပနာ ံအုပ္ခ်ဳပ္လိုက္သည္။ ေဒပိုင္အုပ္ခ်ုပ္ေတအခ်ိန္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားတိက ကိုလိုနီးအုပ္ခ်ဳပ္ေတ ယႏၱရားလက္ေအာက္မွာ ပါနီလို႔ သက္ဆိုင္ရာ (Department) တိမွာ အလုပ္ဝင္လုပ္ဂါတ္ေတ။ ရခိုင္ကိုလိုနီးပညာတတ္တိကလည္း (Departmentalism) ဝါဒက သူရို႕၏အသိစိတ္ဓါတ္ကို စဲြဝင္လိုက္စြာ လက္ရွိအခ်ိန္ထိ ယင္းဝါဒတိကို ရခိုင္လူမ်ိဳးတိ စဲြကိုင္နိန္တုန္းျဖစ္ေတ။ အထူးသျဖင့္ေျပာရဖို႕ဆိုေက (၁၉၁၆)ခု ေနာက္ပိုင္းမွာက်ေရခါ ရခို္င္ျပည္စြာ ျဗိတိခ်ကိုလိုနီလက္ေအာက္မွာ ကြ်န္သက္ (၁၀၀) နီးပါးကို ေက်ာ္တက္လာအခ်ိန္ျဖစ္ေတ။ ကိုလိုနီျဗိတိခ်လက္ေအာက္မွာ ရခိုင္ျပည္ ရခိုင္လူမ်ိဳးရိုးအဖဲြ႕အခ်ိန္အဟုန္တိစြာလည္း ဗမာကိုလိုနီအုပ္ခ်ိဳပ္အုပ္ေတ လက္ေအာက္ထက္ တိုးတက္လာေရလို႔ ေျပာရဖို႔ျဖစ္ေတ။ ျဗိတိခ်အရင္းသွ်င္ကိုလိုနီတိကလည္း သူရို႕၏စီးပြားေရးလမ္းေႀကာင္းအတိုင္ သိပၸံနည္းက်က် ရခိုင္ျပည္ကို ဆိုေယွလိုက္ဝါဒတိ ျပန္႔ပြားေအာင္ ႀကိဳးစားလာဂါတ္ေတ။ ရခိုင္ပညာတတ္ လူတန္းစားတိကလည္း ကမၻာနန္႔ ထိေတြးမႈရလာပနာ ရခိုင္ရဟန္းပညာတတ္ လူပညာတတ္ရို႕ကလည္း ရခိုင္အဖဲြ႔တိ ဦးေဆာင္စည္းရံုးလာဂါတ္ေတ။ ယင္းပိုင္အခ်ိန္တိမွာ ရခိုင္စီးပြားေရးတိကလည္း စက္ရံုအလုပ္ရံုမဟွိခဂါတ္ျဖစ္ေတ. ရခိုင္ကိုလိုနီးပညာတတ္တိကလည္း ကိုနီးလက္ေအာက္မွာ ျပားျပားဝပ္ အမႈထမ္းျပီး (Departmentalism) စဲြကိုင္ထားဂါတ္ေတ လက္ဟွိအခ်ိန္တိ ရခိုင္စီးေရးသား ရခိုင္ပညာရွင္တိကလည္း ယင္းဝါဒကို စြဲကိုင္နိန္တုန္းျဖစ္ေတ။ လက္တစ္ဆုပ္စာဟွိေရ ရခိုင္စီးပြားေရးသမတိကလည္း ကုန္ေသ ပဲြစားလူတန္းစားအဆင့္
ရာဟိလို႔ တရုပ္ကုလားတိေလာက္ ပဲသာမဟွိ စီးပြားေရးလမ္းေႀကာင္းတိမွာလဲ ကုလားတရုပ္တိေလာက္ ေလပတ္မႈမဟွိခဂါတ္။ ျဗိတိခ်ကိုလိုနီ ကုမၸဏီအစိုးရကလည္း စစ္ေတြျမိဳ႕ကို စီးပြားေရးဗဟိုဌာနအျဖစ္ လုပ္ခေကေလ့ ဘဂၤလာစီးပြားလက္ေအာက္မွာ ဟွိခေရ။ (၁၉၃၅) ခုႏွစ္မွာ ျဗိတိခ် ဗမာခဲြထြက္ေရး ဥပေဒကို အတည္ျပဳလိုက္ဂါတ္လို႔ (၁၉၃၇) ခုႏွစ္မွာ ယင္းဥပေဒအရ ျဗိတိခ်ဗမာလို႔ သီးျခားကိုလိုနီး အင္ပါယာအျဖစ္ ရပ္တည္လာ
ရေရအတြက္နန္႔ (Mc Mohan) တိုေရ ျဗိတိသွ် လူမ်ိဳးက သူ၏အစိုးရအမိန္းအတိုင္း ရခိုင္ျပည္ကို ေဒဂုလက္ဟွိသတ္မွာထားေရ ေနနိန္မိတ္အတိုင္း မႈိင္းခဲြပလိုက္ဂါတ္ေေတ။
ဗမာနယ္ခ်ဲ႕သိမ္းပိုက္ခေရအပိုင္းကို ျဗိတိခ်ဗမားထဲမွာ ထည့္လိုက္ျပီး ရခိုင္အရွိဘက္ျခမ္း စစ္ေတြ ေက်ာက္ျဖဴ သံတဲြ အစဟွိေရျမိဳ႕တိက ရန္ကုန္ကို မ်က္ႏွာမႈလားေရ။
ရခိုင္အေနာက္ဖက္ျခမ္း (ဘဂၤါ ၁၂ျမိဳ႕) ဗိုလ္မင္းေထာင္ သက္ေထာက္ ဖလံေထာင္ ျမဳံေထာင္တိေတာခါ ဘဂၤလားကို မ်က္ႏွာမႈလားဂါတ္ေတ။ ေဒအခ်ိန္တိကစျပီးေက ရန္ကုန္ကို ျမန္မာႏိူင္ငံ၏ျမိဳ႕ေတာ္ မႏၱေလးကို ဒုတိယျမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ သတ္မွတ္လိုက္ဂါတ္ေတ။
ရခိုင္ျပည္ေတာခါ အစစအရာရာ ဗမာလက္ေအာက္ကို ထိုးဆင္းလားစြာဗ်ာလ္ ဇာပိုင္ထိုးဆင္းလားစြာေလးဆိုစြာကို ေျပာဖို႔ကိုင္ဖို႔မတတ္ဗ်ာလ္ စိုင္းစားလီဂါတ္ဖိ တိုင္းခ်စ္ျပည္ခ်စ္ ရခိုင္သားတိအနိန္နန္႔ ဇာပိုင္ရင္ဖြင့္ႏိူင္ဂါတ္ဖို႔လဲ။
ရံုးသံုးဘာသာစကားကိုလည္း အဂၤလိပ္ဘာသာစကားအျဖစ္နန္႔ သတ္မွတ္လိုက္ျပီးေက ျပည္တြင္းဘာသာစကားကို ဗမာဘာသာစကားအျဖစ္ သတ္မွတ္လိုက္ဂါတ္ေတ။
ယင္းေလာက္ အစိပ္စိပ္အမႊာမႊာ ခဲြစိပ္ခံလိုက္ရေရ ရခိုင္ျပည္စြာ The part ion of Germany after the war ထက္ဆိုးလားျပီးေက (Hidden Colony) ကြ်န္ပုန္းကိုလိုနီးအထိ ထိုးဆင္းလားေရ။ ယင္းေလာက္ ရခိုင္ျပည္ စီးပြားေရး ႏိူင္ငံေရး ပထဝီးအေရး ရခိုင္လူမႈေရး ရခိုင္ဘာသာ ရခိုင္ယိုင္းေက်းမႈ အမ်ိဳးသားေတာ္လွန္ေရး ေရာထြီးလာပနာ အစိပ္စိပ္ ျပတ္ျပတ္ ကဲြျပားေရအခ်ိန္တိမွာေတာင္ အသက္ကိုစြန္႔ပနာ ဝံသာႏုတရားလက္ကိုင္ထားလို႔ ႏိူင္ငံအရပ္ရပ္ကို ရဲရဲေတာက္ေတာက္ အမ်ိဳးသားႏိုးႀကားေရးတရာတိ ေဟာေတာ္မႈခေရ အာသွ်နီးဝန္း ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမရို႕ တရားသူႀကီး ဦးေမးေအာင္ ဦးစိန္လွေအာင္ ဆာရ္ေပၚထြန္း ဆာရ္ထြန္းေအာင္ ေဒါင္တာ ေရႊစံေအာင္ရို႕နန္႔တကြ ရခိုင္မ်ိဳးခ်စ္ ျပည္ခ်စ္ ရခိုင္ပုဂၢဳိလ္ လူပုဂၢဳိလ္စြာ ရခို္င္ႏိူင္ငံေတာ္ ရခိုင္ဘာသာစကား ရခိုင္ယိုင္ေက်းမႈအစရွိ ရခိုင္ႏိူင္ငံေတာ္အျဖစ္နန္႔ မေႀကြးေႀကာ္ဂါတ္ခ ႏိူင္ငံေရးအသီးသီး အဖဲြ႕စည္းရို႕မွာလည္း ရခိုင္လူမ်ိဳး ရခိုင္စာပီး ရခိုင္ယိုင္းေက်းမႈ ရခိုင္ႏိူင္ငံေတာ္ဟွိသိေရလို႔ မကန္႔ကြက္ခဂါတ္ မေတာင္းဆိုခဂါတ္ ကန္႔ကြက္ခေကေလ့ မေျပာျပေလာက္ေတ စာေခ်တစ္ေႀကာင္း စကားတစ္ခြန္းရာျဖစ္လိေမ။ ေတာင္းဆိုမႈတိ ဟွိခေကေလ့ ရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕၏ နားထဲကိုေရာက္ေအာင္ လိုခ်င္ေရ ေတာင္းဆိုခ်င္ေရဆႏၵဟွိလာဂါေအာင္ မထင္ေက်ာ္ခဂါတ္။
ရခိုင္တစ္မ်ားသားလံုးရို႕ကလည္း ႏိူင္ငံေရ တရားေဟာေရ ေျပာေရ ပုဂၢဳိလ္တိကို မုန္းလို႔လားေတာ မေျပာတတ္ အာသွ်နီးဝန္း ဦးဥတၱမဆရာေတာ္ရို႕ကိုေတာင္မွ ႏိူင္ငံေရးတရားေဟာေက ဗမာျပည္ကိုလား ရခိုင္ျပည္မွာ မနိန္႕ေက့ ေျပာလို႔ ရခိုင္ႏိူင္ငံေတာ္ ရခိုင္ယုိင္းေက်းမႈ ရခိုင္ဘာသာစကား ဟွိသိေရလို႔ မေႀကြးေႀကာ္ခစြာလားေတာ မဆိုႏိူင္။
ရခို္င္စာပီးေလာကကို ေလာလာလိုက္ေတခါလည္း ရခိုင္ရာဇဝင္ကို ဗမာစာပီးမွာ ျပဳစု ေပၚျပျခင္း ရခိုင္အေႀကာင္းတိကို အဂၤလိပ္စာပီးမွာ ျပဳစုေပၚျပျခင္း ရခို္င္ရွိေဟာင္းစာပီး ယိုင္ေက်းမႈတိကို ဗမာစာပီးေလာကမွာ ေပၚျပျခင္းျဖစ္ေတ။
ယင္းအတြက္နန္႔ ရခိုင္ႏိူင္ငံေတာ္နန္႔ ရခိုင္လူမ်ိဳး ရခိုင့္စာပီး ရခိုင့္ယိုင္ေက်းမႈ ရခိုင့္ဘာသာေရးတိစြာ ရခိုင့္လူေဘာင္တိစြာ ဗမာလူေဘာင္နန္႔ ေရာထြီးလာဂါတ္ေတ။ ေရာထြီးလာစြာေတာင္ တဆင့္ခံရာျဖစ္ေတ။ ရခိုင္ျပည္လြတ္လပ္ေရးတြက္ ရခိုင့္ေတာ္လွန္ေရး လက္နက္ကိုင္ထားေရ ဦးေမေအာင္ ဆာရ္ေပၚထြန္း ဆာရ္ထြန္းေအာင္ေက်ာ္ ေဒါင္တာေရႊဇံေအာင္ ဦးစိန္လွေအာင္အစ ရခိုင္မ်ိဳးခ်စ္ ျပည္ခ်စ္ပုဂၢဳိလ္တိက အယံုလြန္း ဗမာလူမ်ိဳးနန္႔ ပူေပါင္းေဆာင္ရြက္လိုက္ခါကပင္ ရခိုင္ေတာ္လွန္ေရးလမ္းေႀကာင္း ရခိုင္လူေဘာင္တိလည္း တျပည္းျပည္း တစတစနန္႔ ေရာက္ထြီးစြာေရ ေဒဂုဆိုေက မရွိလိုက္ဗ်ာလ္ ရခိုင္ျပည္ကိုေတာင္မွ လက္ဝါးျပန္႔ျပီးေက မနည္းေတာင္းယူနိန္ရေရ။ ရခိုင္အမ်ိဳးသားတြ ဝံသာႏုတရားကို လက္ကိုင္ထားေရ ဦးေမေအာင္ ဆာရ္ေပၚထြန္း ဆာရ္ထြန္းေအာင္ေက်ာ္ ေဒါက္တာ ေရႊဇံေအာင္ ဦးစိန္လွေအာင္ အစရွိေရ ရခိုင္ႏိူင္ငံေတာ္တြက္ အသက္ပီးစပ္ေတ မ်ိဳးခ်စ္ ျပည္ခ်စ္ ပုဂၢဳိလ္တိက ဗမာျပည္ေတာ္လွန္းေရးတိနန္႔ ပူးေပါင္းခလို႔ ရခိုင္စာပီ ရခိုင္ယိုင္ေက်းမႈကအစ ေရာျပီလာျပီးေက စည္းလံုးညီညြန္႔ေရးအတြက္လည္း ရင့္က်ပ္တည္ျငိမ္မႈမဟွိခလို႔ ေဒပိုင္အခ်ိန္တိမွာ ရခိုင္စာပီဟွိယင့္လား ရခိုင္လူမ်ိဳးလား ရခို္င္မွ ေတးျခင္းဟွိယင့္လား ရခိုင္လူမ်ိဳးလားလို႔ ေဒပိုင္းေမးခြန္းတိကို တျခားတိုင္းရင္းသားတိဘားမွာ အမိန္းခံလာစြာျဖစ္ေတ။ ဇာျဖစ္လို႔ ေဒပိုင္မိန္းခြန္းတိကို အမိန္းခံရစြာလည္းလို႔ သမိုင္းေႀကာင္းကို ျပန္သံုးသပ္လိုက္ေတခါ ၁၇ ရာဇုမွာ ရခိုင္မ်ိဳးခ်စ္ ျပည္ခ်စ္ ရခိုင္လူမ်ိဳးအခ်င္းခ်င္း ဂိုဏ္းဂဏခဲြစိတ္ ေဒသခဲြစိတ္တိ ရခိုင္ျပည္တစ္ခြင္မွာ ႀကီးစိုးခလို႔ ရခိုင္အမ်ိဳးသား စည္းရံုးေရး ျပိဳကဲြလားခစြာ ျဖစ္ေတ။ ၁၈ ရာဇုေလာက္မွာ ကြန္သက္တည္တန္းခေရ ဗမာနည္ခ်ဲ႕ရို႕က ရခိုင္ျပည္ ရခိုင္လူမ်ိဳး၏ လကၡဏာအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ပ်က္စီးျပီးေက ရခိုင္တစ္မ်ိဳးသားပိုင္ဆိုင္ေရ ရခိုင္ျပည္စြာလည္း ေဆာက္တည္ရာမရ ျဖစ္လားခရေရ။ ၁၉ ရာဇုႏွစ္ေလာက္မွာဆိုေက ျဗတိသွ်အရင္းရွင္နယ္ခ်ဲ႕ရို႕က ရခိုင္စီးပြားေရး ရခိုင္ႏိူင္ငံေရး ရခိုင္ပညာေရး ရခိုင္လူမႈေရး ရခိုင္ယိုင္းေက်းမႈတိကို ဗမာစာပီတိနန္႔ ေရားထြီးျခင္း ရခိုင္ျပည္ကို စိတ္စိတ္မြာမြာ ခဲြစိတ္ခံလိုက္ရျခင္းျဖစ္ေတ။ ၁၀ ရာဇုႏွစ္ေလာက္မွာ ရခိုင္ႏိူင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ဆိကရခိုင္ျပည္ ရခို္စာပီ ရခိုင္ယိုင္းေက်းမႈ ရခိုင္အမြီအႏွစ္တိကို ရခိုင္အမ်ိဳးသားေရး လမ္းေႀကာင္းကို ဂရုမိစုိင္းျခင္းေႀကာင္းျဖစ္ေတ။
၂၁ ရာဇုႏွစ္မွာေတာခါ ရခိုင္ႏိူင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္းတိက အားလံုးစြာကို လုပ္စြာဗ်ာလ္ ရခိုင္နန္႔ ကုလားေပါင္းစပ္ကူညီးေရးကို ၂၀၀၀ ခုႏွစ္မွာ ရခိုင္ျပည္သူလူထုကို မသိတစ္ေခါက္ေခ်မပီးဘဲ လက္မွတ္ထိုးျခင္း ရခိုင္သားအခ်င္းခ်င္း ညီညြန္႔မႈမရွိဘဲ ရခိုင္ႏိူင္ငံေရးအဖဲြ႕စည္းမ်ား မ်ားျပားလားျခင္း။ ရခိုင္ေတာ္လွန္းေရးသမားမ်ားက လူေပါင္း ၄ သန္းေက်ာ္ေလာက္ကို အေႀကာင္းျပဳျပီးေက အန္ဂ်ီးအိုမွ ရခိုင္အဖဲြ႕စည္းမ်ားက အြင္လႈိင္းေပၚမွ သေတာင္းစားႀကီးမွာ ေပါမ်ားလာျခင္း။ ရခိုင္အဖဲြ႕မ်ားက ဖဲသာစားစြာ အဆင္မေျပလို႔ အန္ဂ်ီအို က ရေရ ပစၥည္း ပစၥယတိကို ခဲြဝီျပီး အဖဲြ႔စည္းက ခဲြထြက္ျခင္း။ ရခိုင္အဖဲြ႕စည္းအခ်င္းခ်င္း ေပါက္ေတာအဖဲြ႕ ေက်ာက္ျဖဴအဖဲြ႕ မာန္ေအာင္အဖဲြ႕ စစ္ေတြအဖဲြ႕ကအစ ပုဏၰားကြ်န္းအဖဲြ႕ရို႕တိခဲြထြက္လာျခင္း ။ ရခိုင္ႏိူင္ငံေရး အမ်ိဳးသားစေရအဖဲြ႕စည္းတိကလည္း ရခိုင္လူမ်ိဳးအခ်င္းခ်င္း တုိးတက္မႈကို မေဆာင္ရြက္ျခင္း။ ငါကအဖဲြ႕စည္းက ဆိုျပီးေက မာန္မာနေထာင္လႊားျပီးေက တပါးသူကို ဂရုမစိုက္ မေလးစားျခင္းျဖစ္ေတ။ ယင္းတြက္နန္႔ စံရေဖြ သစၥာေဖာက္လို႔ ရခိုင္ျပည္ က်ဆံုးလားစြာေဆာ္ေတာင္ ရခိုင္ျပည္ကို ေဒဟွင္ရခိုင္ျပည္လို႔ ေဒသူအေႀကာင္း က်ဆံုးလားေရလို႔ ေျပာလို႔ရသိပါေရ။ ၂၁ ရာဇု တစ္ခ်ိဳးႏိူင္ငံေရး သၼားတိေတာခါ ရခိုင္ျပည္က်ဆံုးေအာင္ သစၥာေဖာက္ခေရ ရိနာျဖစ္သား စံရေဖြထက္ေတာင္ ေႀကာင္းဖို႔ေကာင္းလာေရ။ ဇာေႀကာင္းလည္းဆိုေက တခ်ို႕ရခိုင္အမ်ိဳးသားအဖဲြ႕စည္းတိေတာခါ ရခိုင္ျပည္ကို က်ဆံုးေအာင္ေတာင္မက ရခိုင္သမိုင္းကိုပါ ေဖ်က္ပလိုက္ဖို႔တြက္ လုပ္ႀကံနိန္ျခင္းရာ ျဖစ္ေတ။ ယင္းတြက္နန္႔ ရခိုင္သားတိ ရခိုင္အခ်င္းခ်င္း ဂရုမစိုက္ အေလးမထား ရခိုင္စာပီ ရခိုင္စာပီ ရခိုင္ယိုင္ေက်းမႈတိကို တန္ဖို႔မထားလို႔ ရခိုင္လူေဘာင္စြာ ဗမာလူေဘာက္ဘားကို တစ္ဆင့္ဆင့္ေရာက္လားစြာျဖစ္ေတ။ လူတစ္ေယာက္နန္႔ စကားေျပာလာေက ရခိုင္စာကို ရီြးျပဆိုေက ခ်င္းျပရစြာတိက မလြယ္ ရွင္းလို႔မရေရအခ်ိန္ရွိေရပိုင္ ရွင္းလို႔မက်င္း လက္မခံေရ လူတိနန္႔ဆိုေက ေကာင္းေကာင္း အသဲဆာဖို႔ေကာင္းေရ။ ေဒဟွင္တိကို စိုင္းစားဖို႔ဆိုေက ေကာင္းေကာင္းရွက္ဖို႔ေကာင္းပါေရ ။ ေယေကေလ့ ျပဳလုပ္သူရို႕၏ စိတ္ထဲမွာေတာ ရွက္ဖို႔ေကာင္းလီလို႔ေတာမဟုတ္ပါ . ဇာေႀကာင္းေလးဆိုေက ဖဲသာမ်က္ႏွာက ႀကီးလားလို႔ထင္ပါေရ။ ခိုက္အဆက္ဆက္ကပင္ ရခိုင္ဝံသားတိတရားကို လက္ကိုင္ျပီး ေဆာင္ရြက္လာေရလူတိက ဂရုမစိုက္ျဖစ္နိန္ဂါတ္လို႔ ရခိုင္လူေဘာင္းစြာ ေဒပိုင္ အဆင့္ဆင့္ ေရားထြီးလာစြာေရ ရခိုင္လူမ်ိဳးတိေတာင္မွ ရခိုင္လူမ်ိဳးအခ်င္းခ်င္းေတာင္မက ရခိုင္ဘာသာ ရခိုင္ယိုင္းေက်း ရခိုင္ရို႕ အက်င့္စရိုက္တိလည္း ဆုပ္ယုတ္လာစြာ ျဖစ္ပါေရ။
.
ထာဝရသီရိ
မွတ္ခ်က္....ပိေတာက္စည္သံ စာအုပ္ကို ကိုးကားျပီး ရြီးထားသည္
...။...။...တင္ျပသူ...။လျခမ္းျမီ
...စာတင္ခ်ိန္။...။..28.2.10...။...လျခမ္းျပီး...။...
ပင္မစာမ်က္ႏွာ,
ေဆာင္းပါး
.
။...အားပီးလာဂါတ္ေရ စာဖတ္ပရိတ္မွားမွ ေဒဘေလာ့ဂ္နန္႔ပတ္သတ္ျပီး အႀကံမ်ားပီးလိုပါက arakankotawchay@gmail.com မွ အျမဲတမ္း ႀကိဳဆိုနီပါသည္။ စာဖတ္ပရိတ္သတ္မ်ားအားလံုးကို ေက်းဇူးတင္လွ်က္ ...။